Yên Tử: Cõi thiền giữa non thiêng Đông Bắc

Tựa lưng vào dãy núi Đông Triều hùng vĩ, quần thể di tích danh thắng Yên Tử (TP. Uông Bí, Quảng Ninh) không chỉ là “đất tổ” của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử – dòng thiền mang đậm bản sắc văn hóa Việt – mà còn là nơi giao hòa giữa thiên nhiên kỳ vĩ và đời sống tâm linh sâu lắng. Giữa ngàn mây gió núi, Yên Tử như một cõi thiền tĩnh tại, níu bước chân người tìm về miền an lạc.

Hành trình lên non thiêng

Vượt qua hơn 6.000 bậc đá, len lỏi giữa những tán rừng xanh rì, con đường hành hương lên đỉnh Yên Tử là một cuộc thử thách của thể xác, nhưng cũng là hành trình tìm về sự tĩnh lặng trong tâm hồn. Mỗi bước chân qua suối Giải Oan, chùa Hoa Yên, chùa Một Mái, tháp Tổ, vườn tháp Huệ Quang… là mỗi lần người ta như buông bỏ thêm một chút bụi trần, để lòng nhẹ hơn trước cõi thiêng liêng.

Đặc biệt, tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông uy nghiêm trên đỉnh núi, giữa mây trời lồng lộng, không chỉ là biểu tượng tâm linh mà còn là minh chứng cho một thời đại rực rỡ trong lịch sử Phật giáo và dân tộc Việt Nam.

Nơi khởi nguồn của thiền phái Trúc Lâm

Yên Tử không chỉ là danh thắng, mà còn là cái nôi của Thiền phái Trúc Lâm – dòng thiền đầu tiên mang bản sắc thuần Việt, do vua Trần Nhân Tông sáng lập sau khi từ bỏ ngai vàng, khoác áo nâu sồng lên núi tu hành. Triết lý “Phật tại tâm” và tinh thần nhập thế của thiền phái này đã in đậm dấu ấn trong đời sống văn hóa – tâm linh người Việt suốt hơn 700 năm qua.

Những ngôi chùa cổ kính nằm rải rác trên các sườn núi, kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và cảnh sắc thiên nhiên, không chỉ là nơi tu hành mà còn là kho tàng di sản quý báu của dân tộc.

Bảo tồn – phát triển: Đi tìm sự hài hòa

Trong những năm gần đây, Yên Tử đã có nhiều bước chuyển mình để trở thành điểm đến du lịch văn hóa – tâm linh hàng đầu khu vực phía Bắc. Hệ thống cáp treo hiện đại được xây dựng giúp nhiều người tiếp cận dễ dàng hơn với đỉnh thiêng. Tuy nhiên, cùng với đó là những lo ngại về nguy cơ “du lịch hóa” một không gian thiền định vốn cần sự tĩnh tại.

Bài toán đặt ra là làm sao để giữ gìn bản sắc văn hóa – tâm linh độc đáo của Yên Tử, trong khi vẫn đáp ứng được nhu cầu khám phá của du khách thời hiện đại. Việc đầu tư phát triển cần đặt trong tầm nhìn bảo tồn bền vững, với sự tham gia tích cực từ các nhà nghiên cứu, tăng ni Phật tử và cộng đồng địa phương.

Yên Tử không chỉ là chốn hành hương, mà còn là nơi mỗi người có thể tìm lại sự cân bằng trong tâm thức giữa thế giới bộn bề. Ở nơi “mây vờn trên mái chùa, gió hát giữa đại ngàn”, Yên Tử vẫn lặng lẽ gìn giữ một cõi thiền sâu thẳm, nơi đất – trời – người hòa quyện trong sự tĩnh tại vĩnh hằng.

Khánh An