Độc đáo nghề đan đó ở Thủ Sỹ – Hưng Yên

Giữa nhịp sống hiện đại, khi những nghề truyền thống dần bị mai một, ở xã Thủ Sỹ (huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên), người dân vẫn ngày ngày giữ lửa cho một nghề đặc biệt: nghề đan đó. Hơn 200 năm qua, những đôi bàn tay khéo léo nơi đây đã tạo nên hàng ngàn chiếc đó, dậm, lờ, hom… phục vụ đời sống đánh bắt thủy sản và trở thành nét văn hóa độc đáo của vùng đồng bằng sông Hồng.

Làng nghề trăm năm tuổi

Nghề đan đó ở Thủ Sỹ có từ thế kỷ XVIII. Trải qua bao biến động, tiếng lách cách của tre nứa va vào nhau, tiếng dao chẻ nan vẫn vang vọng trong từng nếp nhà. Nguyên liệu chính là tre, nứa – những loài cây gắn bó với làng quê Bắc Bộ. Người thợ phải chọn tre già, chắc, chẻ nhỏ, vót mỏng rồi uốn thành nan để đan thành chiếc đó vừa chắc chắn vừa tinh xảo.

Không chỉ là công cụ đánh bắt cá, tôm, những chiếc đó còn chứa đựng sự sáng tạo của người dân. Mỗi loại ngư cụ có hình dáng, công dụng khác nhau, từ chiếc đó úp dùng để bắt cá đồng đến lờ, dậm dùng ở ao hồ, kênh rạch.

Đôi bàn tay – linh hồn của làng nghề

Công đoạn đan đó đòi hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và kinh nghiệm lâu năm. Từ việc chọn nan tre đến khi tạo dáng, cố định các mối nối, người thợ phải làm cẩn trọng để sản phẩm vừa bền chắc, vừa thẩm mỹ.

“Đan một chiếc đó trung bình mất 2–3 giờ. Người thợ khéo léo có thể làm được vài chiếc mỗi ngày. Dù vất vả nhưng chúng tôi vẫn gắn bó, bởi đó là nghề cha ông truyền lại,” một nghệ nhân ở Thủ Sỹ chia sẻ.

Sức sống mới cho nghề truyền thống

Ngày nay, khi phương tiện đánh bắt hiện đại dần thay thế, nhu cầu sử dụng đó tre trong đời sống giảm đi. Tuy nhiên, nhờ sự sáng tạo, người dân Thủ Sỹ đã biến những sản phẩm thủ công thành đồ trang trí, quà lưu niệm độc đáo. Không ít chiếc đó, chiếc lờ đã “lên phố”, trở thành vật dụng trang trí trong nhà hàng, homestay, hay xuất khẩu sang nước ngoài như một sản phẩm thủ công mỹ nghệ.

Làng nghề đan đó Thủ Sỹ hiện thu hút du khách tham quan, trải nghiệm. Nhiều đoàn khách thích thú khi được tự tay chẻ nan, đan thử một chiếc đó nhỏ xinh, nghe nghệ nhân kể chuyện về một nghề trăm tuổi.

Giữ nghề – giữ hồn quê

Nghề đan đó ở Thủ Sỹ không chỉ đem lại kế sinh nhai, mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa làng quê Bắc Bộ. Giữa nhịp sống công nghiệp, việc duy trì làng nghề là minh chứng cho sức sống bền bỉ của truyền thống.

Từ đôi bàn tay người thợ, những chiếc đó tre mộc mạc đã vượt ra ngoài công dụng thường ngày, trở thành “sứ giả văn hóa” đưa hồn quê Việt đến với bạn bè gần xa. Và chính điều đó làm nên sự độc đáo của nghề đan đó ở Thủ Sỹ – một làng nghề mang đậm dấu ấn văn hóa Hưng Yên.

Ảnh: Báo Quân đội nhân dân 

Khánh Linh