Chợ nổi Cái Răng: Vùng sông nước và văn hóa giao thương độc đáo

Nằm cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 7 km về phía Nam, chợ nổi Cái Răng từ lâu đã trở thành một trong những biểu tượng văn hóa đặc sắc nhất của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Không chỉ là nơi buôn bán nông sản nhộn nhịp, chợ nổi còn là một bức tranh sống động phản ánh lối sống, phong tục tập quán và văn hóa giao thương đặc trưng của cư dân miền sông nước.

Chợ nổi Cái Răng hình thành từ đầu thế kỷ XX, trong bối cảnh giao thông đường thủy là phương tiện di chuyển chủ yếu của người dân. Trên dòng sông Hậu hiền hòa, hàng trăm chiếc ghe thuyền tụ họp mỗi sáng sớm để trao đổi hàng hóa. Đặc điểm nổi bật nhất của chợ chính là cách thức buôn bán bằng “cây bẹo” – một chiếc sào cao treo lủng lẳng các sản phẩm mà ghe đang bán, từ trái cây, rau củ cho đến các nhu yếu phẩm khác. Khách hàng chỉ cần nhìn vào cây bẹo là có thể biết ghe bán gì, không cần rao mời ồn ào. Cũng nhờ nét độc đáo này mà chợ nổi Cái Răng đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2016.

Không giống như các chợ truyền thống trên đất liền, chợ nổi Cái Răng họp từ rất sớm, thường bắt đầu từ 4 giờ sáng và nhộn nhịp nhất vào khoảng 5 đến 7 giờ. Trong màn sương sớm mờ ảo, những chiếc ghe đầy ắp hàng hóa đan xen nhau tạo nên một khung cảnh vừa sôi động, vừa thơ mộng. Người bán, người mua trò chuyện rôm rả, tiếng động cơ ghe hòa lẫn tiếng sóng nước vỗ mạn tàu, tất cả tạo nên một âm thanh rất đặc trưng mà chỉ chợ nổi mới có.

Điều làm nên sức hút mạnh mẽ cho du khách khi đến đây không chỉ là không khí tấp nập mà còn là đời sống mộc mạc, bình dị của người dân thương hồ. Nhiều gia đình sống trên ghe, coi đó như mái nhà di động, nơi họ sinh hoạt, nấu ăn, thậm chí trồng cây, nuôi gà, gắn bó cả đời với sông nước. Những ghe bán phở, cà phê, hủ tiếu len lỏi giữa dòng chợ, phục vụ khách ngay trên mặt nước, mang lại trải nghiệm ẩm thực rất riêng và khó quên.

Đối với du khách, đặc biệt là những ai lần đầu đến miền Tây, chuyến tham quan chợ nổi Cái Răng vào sáng sớm là một hành trình đầy hứng khởi. Xuất phát từ bến Ninh Kiều, du khách có thể ngồi thuyền xuôi theo dòng Hậu Giang, vừa ngắm bình minh rực rỡ trên sông, vừa thưởng thức một tô hủ tiếu nóng hổi được nấu ngay trên ghe. Nhiều tour còn kết hợp tham quan vườn trái cây, lò làm hủ tiếu truyền thống, hoặc thưởng thức đờn ca tài tử – một loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của miền Tây Nam Bộ.

Không chỉ là một điểm đến du lịch, chợ nổi Cái Răng còn là nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa miền sông nước. Trong bối cảnh hiện đại hóa, khi đường bộ và siêu thị dần lấn át mô hình buôn bán truyền thống, chợ nổi vẫn giữ được sức sống riêng, là minh chứng sinh động cho sự thích nghi và gắn bó của con người với thiên nhiên. Chợ nổi không chỉ đơn thuần là nơi giao thương, mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần và kinh tế của người dân địa phương.

Có thể nói, chợ nổi Cái Răng không chỉ là niềm tự hào của người Cần Thơ mà còn là di sản chung của cả vùng đồng bằng sông Cửu Long. Với nét văn hóa độc đáo, cảnh sắc hữu tình và con người chân chất, nơi đây xứng đáng là một điểm đến không thể bỏ lỡ trong hành trình khám phá miền Tây Nam Bộ. Một sáng lênh đênh giữa chợ nổi, nghe tiếng ghe chào hàng, thưởng thức món ăn bình dị giữa mênh mông sông nước – đó là trải nghiệm văn hóa đậm đà bản sắc Việt, mà không nơi nào khác có được.

Hà Linh